Bir yıl daha sensizliğin hasretiyle dünya dönüp durdu. Ve böylece bir yıl daha geçmiş oldu.

Günümüz insanlığının mutluluğunun sırrı seni yeniden anlamasında ve sevmesinde saklı gelinen noktada özellikle Müslüman toplumların bu işi daha ince eleyip sık dokuması kaçınılmaz. Zira Zaman senin güzelliğinden telaşla geçti. Senden sonrakiler için sensizliğin ne demek bu gün dünyanın en bunalımlı coğrafyaları  Müslümanların yaşadıkları coğrafyalar bu da üzerinde hassasiyetle düşünülmesi gereken ,kaçınılmaz olgu olarak karşımıza çıkıyor. Neden böyle bir peygamberin ümmeti olma şerefine nail olmuş insanların oluşturduğu ülkeler çözümün bir parçası olmaları gerekirken sorunun ve sorunların cazibe merkezleri olmuşlardır?Şüphesiz bu sorunun birden çok cevabı olmakla beraber daha dominant olan cevap; bu toplumlarca peygamberimizin insani yanının iyi algılanamaması ve anlaşılamamasıdır.

       Bulunduğumuz zaman süreci onun, bize  bunlar geçer akçe diye sıkı sıkıya  sarılın tavsiyelerini unuturmuş gibi...!.İslam ülkelerinin acil problemi lider merkezlidir. Birkaç ülke hariç diğer ne kadar İslam ülkesi varsa adeta diktatörlükle yönetiliyorlar.!.Oysa bir lider nasıl olmalıdır? Sorusunun cevabı arandığında bunun ilk ve akla gelen en doğru cevabı bu coğrafyalarda efendimiz(sav) gibi olmalıdır şeklinde verilir. Teorikte üzerinde ittifak edilen bu cevap nedense pratik aşamasına  geçirilmeye çalışınca çatallanıyor .Erki eline geçiren liderler teorikteki üzerinde uzlaştıkları cevabın aksine pratikte aksi tutum ve davranışların içine giriyorlar.

   O peygamber ki hayatı boyunca kendi canından dahi üstün tuttuğu ümmetinin selameti için Mekke’den Medine’ye en son hicret edenlerdenken ve tehlikeye şahsını ve yakın çevresini atarken, nedense bu gün bu coğrafyalarda onun aksi uygulamalar almış başını gidiyor. O toplumu için maddi zenginliğini  fakirleşme pahasına öz eliyle toplumuna saçarken şimdi bir dilim ekmeğe bile muhtaç ülkesinin  halkını sömürerek zenginleşen liderleri,yönettikleri topluluklarının mutsuzluğu üzerine mutluluklarını inşa ediyorlar.

   Onun varisi olduğunu her fırsatta hatırlatarak toplumdan saygı görmek isteyenler ise her ne hikmetse asık suratlarıyla sözüm ona vakarlarını korumanın telaşındalar!Oysa O peygamber ki yüzünde tebessümle kalabalıklarda gezer bunu diğer insanlara da tebessüm sadakadır diye tavsiye ederdi. Şimdiki yöneticiler etraflarında el pençe divan durulmasını beklerken O karşısında heyecandan titreyen bedeviye neden titriyorsun Ben Kureyşli kuru ekmek yiyen bir kadının oğluyum diyerek , onun telaşını ve heyecanını yatıştırmaya özen gösterecek kadar halkından birisiydi.. Bizzat etrafında bulunanlara kendi eliyle hizmet eder, milletin efendisi; milletine hizmeti dokunandır, derdi.

Getirdiği değerler ve paylaşımcı hayat felsefesinin uygulamada kendisine yer bulduğu gün İslam Coğrafyası rahat bir nefes alacaktır .Böyle davranıldığı gün dünyanın dört bir yanından yükselen Müslüman çığlıklarının bir çoğu da artık sona erecektir. Onu anladığımız ve algıladığımız gün fert olmanın yalnızlığından kurtulup ümmet olmanın gururu ve güveniyle mutlu olacağız. Bu davranış biçimi son nefesinde bile   ümmeti ümmeti diyerek canını teslim eden peygamberi mutlu edecek örnek davranış değil midir? Günümüz dünyasında Müslüman Ülkeler ne yazık ki diğer dinlerden olanlardan çok onu anlamaya ve algılamaya bu gün daha ihtiyaçlıdırlar!.Çünkü Müslümanların üzerinde tebliğ gibi bir yükümlülük vardır. Bunun hakkıyla ve layıkıyla tapılabilmesi için  peygamberin getirdiklerinin Müslümanlarda geçer akçe olması gerekiyor. Zira o peygamber hiçbir zaman kendisi için istemediği şeyleri bir başkasına layık görmemiş ve kendisini toplumundan soyutlamamıştır. Dışardan bakıldığında günümüzde İslam ülkelerinin fikir çilesi ve gönül sancısı çekerek ürettiği ve insanlığın önüne koyduğu hiçbir şey yoktur. Bu da ister istemez İslam’a ve  onun toplumlarına başka dinlerin mensupları insanlarca ön yargılı yaklaşmalarına neden olmaktadır. Elbette bu yaklaşım tarzı yanlıştır ama bu yanlışta onlardan çok son ve yegane dinin peygamberinin iyi anlayamamış Müslümanların payı daha çoktur.

    Yeniden ayağı kalkmak için kutlu doğumu yaşadığımız bu günlerde Hz. Peygamberi yeniden anlamak onun istediği ve arzuladığı şekliyle. Bizlerinde aslında kutlu doğumuna sebep olacaktır. Bu kutlu doğumda kutlu doğuşlara kucak açmanız dileğiyle....

Reşat COŞKUN - ERZURUM

 BOY AYNASI

        Köylü Mehmet Efendi uzun zamandan beri uğramadığı şehre iner. Çay, şeker gibi ev ihtiyaçlarını satın aldıktan sonra daha vakit varken şöyle bir yeni yapılmış olan iş hanını gezeyim der. Ağzı açık, aval aval iş hanını gezerken dükkanların camekanlarının  birinde öylece takılır kalır. Dükkan sahibinden içinde adamları gösteren nesnenin ne olduğunu sorar. Dükkan sahibi; sana seni gösteren şey aynadır der. Köylü; benim hanıma bir kıyağım olsun düşüncesiyle boy aynasını satın alır. Köyün yolunu tutar, eve varır. Hanımın evde olmayışını umursamaz. Aynayı yatak odasına asar,gün az, yapacak iş çok diyip, daha akşama da var, yarınki işlerimi hiç olmazsa biraz azaltmış olurum diyerek tarlasına çalışmaya gider.

            Olanlardan habersiz olan hanımı komşulardaki çay içmeden gelir. Gerlik elbiselerini çıkarıp, gündelik elbiselerini giyinmek için yatak odasına adımını atar atmaz, çığlığı basar... Herif gözün kör ola! Şehirden üstüme kuma getirdin demek. Ağlaya ağlaya soluğu anasının evinde alır. Kızına göre daha görmüş geçirmiş olan annesi; kızım hele dur bakalım! Bir de ben göreyim benim gül gibi kızımın üzerine koklanan gül kimmiş diyerek, kızıyla eve gelir, yatak odasına girerler. O da daha önce görmediği nesnenin karşısına geçer, bakar bakar.... sonunda; Enişte senin gözün kör ola! Bula bula kızımın üstüne getirmek için bu meymenetsiz kadını mı buldun? Der. Kızını da yanına alır, baba evine götürür.

            Evet bizim açımızdan yaşadığımız ülkede değişen bir şey yok! önceleri dünyanın nerede ve ne durumda olduğunu bilmeyişimizden kaynaklanan halimizden hoşnutluğumuz ve bu hoşnutluktan beslenen kendimize güven vardı.

Ne olduysa;telekomünikasyon alanındaki gelişmelerle anında yapılan yayınlarla, göz göze geldiğimiz ekranlar duvara asılı duran boy aynası olalı oldu. Ne var ki bu ekran aynasında görünenler dünyalık adına cazibesi olan güzelliklerdi. Bütün bu izlenimlerden sonra ne çare bulunmaz bir çirkinlikle sarmaş dolaş olduğumuzu şaşkınlıkla kabullendik...

            Gözüm kör ola! Ellerim kırıla! Bula bula bunlarımı bulmuşum dertlerime çare olsun diye. Zira; aynadaki güzellik ve zenginlikler bize ait değildir. Tükürüğümüzün Yunan, Bulgar’ı vs... boğmayacağı asabımızı bozmuştur. Elin gavurunda insanlar farklılıklara saygıda huzuru bulmanın mutluluğunda iken, biz ha bire farklılıkları ayrılık için yeterli gerekçeler görüp amip gibi bölünmeyi körükleyen yapıya dönüştürmüşüz.

            Bu aynada olup bitenleri görmediğimiz zamanlardaki mutluluğumuz, gördüğümüz gerçekler karşısında seraba dönüştü. Yüz yüze geldiğimiz acı gerçekleri kabullenmenin hoşnutsuzluğuyla, nasıl bedeli ödenmiş güzellikler üretirim demek yerine, kendisine imrenerek bakılan güzelliklere, çirkinlikleri yok etmekten kaçarak can almanın derdinde herkes. Avrupa ülkelerinden has bel kader bir ülke dese ki: Türklere bir haftalığına vizeyi kaldırdım. Bu süre zarfında başvuruda bulunanlara oturma ve çalışma izni vereceğim. Doğrusu merak ediyorum; boy aynasında boyumuzun ölçüsünü alalı; kaç kişinin kendi ülkesinde kalmak için ardına sığınabileceği güzellikler bulacağını? Bir defa olanlar oldu. Nergis gibi suya bakmadan önceki güzelliğimize olan kanaatimizin

tılsımı suya baktıktan sonra bozuldu. Babamızın ve anamızın güzel durumda olduğumuza dair sözleri artık farkına vardığımız çirkinliğimizi örtmeye yetmiyor.  

Reşat COŞKUN - [email protected]

   TRAJİ GUGUK BİR DURUM

Önemsiz sandığımız olaylar bir de bakıyoruz ki, hayatımızda derin izler bırakmışlar. Dibe vuran bir takım olaylar zamanı gelince denizdeki cesetler misali beynimizde yüzeye vuruyorlar. Yıllar önce bir belgeselde izlemiş olduğum olayda olduğu gibi, sanırım saka kuşu ile guguk kuşu arasında geçen olay şöyle; dişi saka kuşu pusudaki dişi guguk kuşundan habersiz kuluçkaya yatmıştır. Dişi guguk, saka kuşunun yuvasından bir anlıkta olsa ayrılmasını sabırsızlıkla beklemektedir. Karnı acıkan saka yuvadan ayrıldığında olanlar olur. Pusudaki dişi guguk kuşu on saniyelik zaman zarfında yuvaya gelir, yuvadaki yumurtalardan birini dışarıya atar, kendi yumurtasını yuvaya bırakarak hemen cami avlusuna yavrusunu terk eden anne telaşıyla sırra kadem basar.

Yuvasına dönen saka olanlardan habersizdir. Kendi yumurtalarından ayırt edilmesi oldukça güç olan guguk yumurtasını kendi yumurtası sanır. Yumurtalardan bir günlük zaman farkıyla önce guguk kuşunun yavrusu çıkar daha yürümekte bile zorlanan yavru guguk genetik yapısında olan kurnazlıkla yemeden içmeden önce, ilk iş olarak ertesi gün yumurtadan çıkacak saka yavrularının gerçeğin ifşası olacağını bildiğinden saka yumurtalarını telaşla yuvadan aşağı atar,durumdan habersiz anne saka yuvaya döndüğünde, iki yavru adayının kaybetmiş olmanın üzüntüsünü, yavru guguk kuşunun yaşıyor olmasının sevinci ile bastırır ve kendini teselli eder......Annelik iç güdüsüyle,bir yavrusunu olması sevinciyle:

Artık guguk kuşuna yemez yedirir, içmez içirir. Onun büyümesi için elinden geleni ardına koymaz.Her türlü fedakarlığı kendi yavrusu sandığı bu kuş için gösterir. Zamanla yavru guguk saka kuşunun dört misli büyüklüğüne ulaşınca anne saka  yuva ile yiyecekler arasında mekik dokur durur, düşünmeye fırsat bile bulamaz. Çünkü; koca bebeği küçük gagasında taşıdıklarıyla doyurmanın telaşındadır....

Dünyada buna benzer bir durum iki asır önce ABD’de “ÜLLİMİNATE TARİKATI” olarak insanlar alemine kopya edilip tıpa tıp uygulanmaya başlandı. Dünyayı yönetmek üzere bu tarikatın kurgulandırması da  şöyledir; oldukça az sayıdaki zenginler kulübü kendi içlerinde kapalı bir yapı oluşturmuşlar kız alıp vermelerde bile sermeyenin bölünmemesi için BERDEL SİSTEMİ geliştirmişlerdir. C. Washington’un bile şer cephesi olarak nitelendirdiği bu tarikat etkinliğini günümüzde daha da artırmıştır. ABD’de başkan olan G. W. Bush’un üniversite yıllarında bu tarikatın gençlik yıllarında görev aldığı söylenmektedir. Bu zenginler kulübü dünyayı yönetmek iddiasıyla yola çıkmışlar epeyce de mesafe kat etmişlerdir.

Bu amaç uğrunda ülkeleri birer saka yuvası görüp  kendileri ise guguk kuşu rolüne soyunmuşlardır. Üçüncü dünya ülkelerinin yuvalarına bıraktıkları yumurtaları ile bu ülkelerdeki yönetim halkalarını tamamlamaya çalışıyorlar. TÜSİAD üyesi yüz zengin içinde en hatırı sayılır olanlar bile bu zenginle kulübünün genel dağıtıcıları ve gelirlerinin önemli bir kısmını bunların mallarını satarak elde ediyorlar. Zaten sanayie yatırım yapacaklarda yuvadan atıldığında geri geniş halk kitlelerini ana saka kuşu görüp kendilerini besleterek, büyütmek kalıyor. Fakir halk toplulukları yutturulan yavru gugukları  beslemenin telaşından olanları akıl edip düşünemezler bile. Çünkü mihenk taşı durumundaki diğer yumurtalar yavru guguk tarafından yuvadan atılmıştır..

Üçüncü dünya ülkelerinin kendi yuvalarında bir guguk yumurtası üzerinde saka kuşu gibi kuluçkaya yattıklarını anlamaları yumurtadan bir gün evvel çıkan yavru guguk kuşunu kendi evlatlarını (yavru sakaları) yuvadan atarken yakalama tesadüfüne kalmıştır.         

Reşat COŞKUN - 13 oCAK 2005

AKTÖR

 Yarı yıl tatili nihayete ermişti.İkinci yarı yıl için ders başı yapmıştık.derslerimize gelen öğretmenlerimizin bir kısmında ikinci dönemde değişiklikler olmuştu.Coğrafya dersine de yeni öğretmenle devam edecektik.Yıllar süren beraberliğimiz neticesinde eski öğretmenimizi  çok iyi tanımıştık.Bundan dolayı da derslerimiz sorunsuz sürüp gitmişti.

               Yeni gelen öğretmenimiz acaba  nasıl biriydi . Hayatına dair onunla ilgili bütün ayrıntılar bizim için önemliydi.İlk dersimize girdiğinde dersi kaynatacak, böylelikle merak ettiğimiz tüm sorularımızın cevabını bulmaya çalışacaktık .İcabında onu bilinçli bir şekilde kızdıracaktık.Aramızda böyle yapacağımıza dair sınıfça ağız birliği etmiştik.Öğretmenlerimizden birisi:”Bir insanı tanımanın en iyi yolu onu sinirli vaktinde gözlemektir.”demişti.Nihayet yeni coğrafyacımız geldi.Derse selamlamayla başladıktan sonra hangi konuda kaldığımızı sordu.Biz, hocam daha tanışmadık Hele bir tanışalım, sonraki derslerimizde konulara geçeriz dedik..Ağzını açmasına fırsat vermeden soru bombardımanına tuttuk.Nerelisiniz,evli misiniz,kaç çocuğunuz var….?İki çocuğunun olduğunu öğrenince; oğlunuzun büyüyünce ne olmasını istersiniz dedik.İyi bir aktör dedi..Okulumuzun İmam-Hatip Lisesi olması nedeniyle bu cevap çok tuhafımıza gitti.Aktörler iyi olabilirler miydi?.Bize göre bu meslek grubunun insanları inançsız ve hayat tarzları bozuktu..Neden öğretmenimiz öz evladının böyle birisi olmasını istemişti ki? Yeni gelen öğretmenimiz ateist miydi yoksa !Bu kez gerçekten şaşkın bakışlarımızla sorumuzun cevaplandırılmasını bekliyorduk.Neden; doktor,öğretmen savcı,imam,polis…değil de aktör?Sorumuzu iki hafta sonra cevaplandıracağını söyleyerek derse başladı.İki hafta sonra ramazanın ilk haftası olacaktı, aynı zamanda. Artık işin yoksa gün say ki, iki hafta geçsin, o gün gelsin…Nihayet beklenen gün gelmişti.Acaba hangi kaçamak cevabı verecekti!Yoklamadan sonra yine ağzını açmasına fırsat vermeden,hocam sorumuzun cevabını vereceğiniz gün geldi,dedik.Evet haklısınız bugün, o gündür,dedi.

           Çağrı filmini izleyip izlemediğimizi sordu.Hep bir ağızdan izlediğimizi söyledik.Zaten  ramazan olunca her televizyon kanalı, bu ay boyunca neredeyse bu filmi en az bir defa yayınlıyordu.Anlaşılan, iki hafta sonra diyerek öğretmenimiz ramazanı da hesaba katıyordu.Böylece bu filmi bir kez daha izlemiştik.Etkisi de üzerimizde hala  tazeliğini koruyordu.Peki en çok hangi sahne sizi etkiledi?Dedi.. Sınıftaki öğrenciler istisnasız Hz. .Hamza’nın şehit edilmesi sahnesi cevabını verdi.Öğretmenimiz neden üzüldünüz ki onu oynayan bir Hıristiyan…Sınıf sessizliğe büründü.Öğretmenimiz ;evladım,ben size iyi bir aktör diyince hemen menfi yönde bir tepki verdiniz.Görüyorsunuz ki hayatınızı derinden etkileyen olayların filmini yaparken bile rolleri  oynayacak  adamınız yok.Yaşamak bir yana neden içimizden biri yalandan da olsa kısa süreliğine kendisini  Hazma gibi hissedemez!Bu nasıl iştir ki inancınızın filminde bile rolde gereği de olsa oynayacak yetişmiş insanınız  yok.

           Ben oğlumun aktör olmasını isterken bunu kastetmiştim,dedi.Bu cevapla aklımızın ucundan bile geçirmediğimiz bir meslek dalı önümüze hedef olarak konmuştu.Biri o anda gelip, sınıfa sorsaydı:Büyüdüğünüzde ne olmak istersiniz diye.Büyük çoğunluğumuzun vereceği cevap belliydi.Büyünce iyi bir aktör olacağım…

Reşat Coşkun        

BENGİSU

        17 Ağustos depremi bütün ülkeyi yasa boğmuştu.Depremin korkunç etkisini gösterdiği yerlerde akrabaları olanlarda yeis tüm haşmetiyle kendisini gösteriyordu.İnsanlar bulabildikleri ulaşım araçlarıyla akın akın yakınlarının akıbetlerini öğrenmek amacıyla zelzele bölgesine bir an önce ulaşmanın telaşındaydılar.Bunlardan biri de Yusuf’tu.Otobüste biraz da çevresini  kullanarak zar zor yer bulmuştu.Yıllar önce evlenen daha doğrusu kendisinin ve ağabeylerinin onay vermediği bir evlilik yapan kız kardeşinin yanına gidiyordu.

       İçinde ilk defa böylesine karmaşa hüküm sürüyordu.Aklına kardeşiyle ve onun ailesiyle ilgili değişik ihtimalleri getiriyor, biri hariç diğer ihtimallerin tümüne üzülüyordu.Nedense eniştesinin ölebilmiş olabileceğiyle ilgili  sonuca bir türlü üzülemiyordu. Bu düşüncesinden dolayı kendini kınamasına rağmen yine de bu duygusu değişmeden hep aynı kalıyordu..”Bir insanı yaşatanın bütün insanlığı yaşatmış “gibi olacağını biliyor olması da bu duygusunu bir türlü değiştirmiyordu.Kendi kendine eniştesi için; ne yapayım, o da bende bu duygunun alt yapısının mimarı olmasaydı diyordu.  Böylece kendi kendini teselli ediyordu.Kardeşi evleneli tam on dört yıl olmuştu….Bu süre zarfında eniştesiyle en fazla iki, bilemedin üç defa bir araya gelmişler, tümünden de neredeyse kavgalı ayrılmışlardı.Bir araya geldikleri zoraki beraberliklerde kardeşinin hatırına, çıkan bütün tartışmaların gönüllü ve mecburi suçlusu hep o olmuştu.Öfkesinin sel gibi taşıp önüne kattığı her şeyi sürükleyip götüreceği sırada babasının kardeşlerine anlattığı menkıbeyi hatırlayarak  içindeki öfkesini yenebilmişti.Babası görmüş geçirmiş, insanlara sofrasını ve kapısını  açmış, fikir sancısı ve gönül çilesi çekmiş bir adamdı.. Yıllar önce bu dünyaya veda etmiş olmasına rağmen ; hala insanlar arasında ömrüyle  olmasa da adıyla yaşıyordu.Adı  şehirde ve insanlar arasında bu gün de geçer akçeydi. Yusuf bazen bu yaşa gelmiş olmasına rağmen  onun şanının gölgesinde yaşamaktan sıkıldığı da olmuyor değildi.Bu kızgınlığı masumcaydı : Hadi ben küçüktüm babam öldüğünde.Neden kardeşlerimden birisi onu iyilikte geçmedi diyerekten kendi kendine üzülüyordu.İlerlemenin olabilmesi için böyle olması gerektiğini kendilerine babası öğretmişti.:Babayı oğlu,öğretmenini öğrencisi,ustasını çırağı geçmeliydi ki ülkeler ve toplumlar ilerleye bilsin.İnsanların iyilikte yarışmadığı yerde hayır olmazdı..Hatırladığı menkıbeyi , ağabeylerinin evin ilk eniştesi olan Necati için babalarının göstermiş olduğu saygıya içerlemeleri ve ona kızmalarından ötürü babası onlara anlatmıştı.Onlar ;baba,  dün bir bu gün iki, hem o el oğlu, neden bu kadar saygı duyuyorsun ki diye direttiklerinde, onları etrafına toplamış, eniştesine evlatlarından çok özen gösteren adamın menkıbesini anlatmıştı:Adamın birisi eniştesine oğullarından daha çok saygı gösterirmiş.Hatta o kendisini ziyarete gelince altına minder bile koyarmış,hatırını  hep hoş tutarmış,ağarmış sakalına, ilerlemiş yaşına aldırmadan. Onun da evlatları sizin gibi adamcağıza kızarlarmış.Baba yine böyle bir günde çocuklarının her zamanki şikayetlerini yapmalarına fırsat vermeden onları susturmuş, hanımına odayı perdeyle ikiye böldürmüş. Eşiyle birlikte  misafirliğe gelen kızının soyunarak perdenin arkasına girmesini istemiş,bu arzusu kerimesince yerine getirilince de hanımına perdeyi açtırmış.Soyunuk bir vaziyette olan kızı, şaşkınlık ve utanç içinde koşarak kocasının arkasına sığınmış.Baba,bu defa kızıyla eniştesinin birlikte başka  bir odaya geçmeleri  ricasında bulunmuş. Bu arzusu gerçekleştikten sonra çocuklarına :Evlatlarım, elbette siz  bana damadımdan  sevgilisiniz.Lakin gördüğünüz gibi kız kardeşiniz babası olmama rağmen benim,kardeşleri olmanıza rağmen sizin arkanıza sığınmadı.Eloğlu dediğiniz, kocasının ardına sindi.O bizim namusumuzun  emanetçisi olduğu için ona bu kadar saygı duyuyorum demiş… Bundan sonra babalarının saygısını sorgulayan çıkmadığı gibi aynı saygıyı kendileri de eniştelerine karşı esirgemedi. İşte bu menkıbeydi eniştesine karşı haklı olduğu bütün tartışmalardan kendi iradesiyle  vaz geçiren olay.Ne kadar kötü olursa olsun ona namusları emanetti.İlahi bir mani olmadığı müddetçe de bu böyle devam edecekti.Bu durumun istisnası ölümdü veya eniştesinin onu istememesiydi.Çünkü kız kardeşi büyüklerinin bütün karşı çıkmalarına rağmen kendi yüreğini ortaya koyarak,onu tüm içtenliğiyle ona kaçacak derecede sevmişti..Bundan dolayı da kan kussa da kızılcık şerbeti içtim diyerek hatasına katlanıyordu.Bu katlanış bir nevi kendisine vermiş olduğu cezaydı.Gel gidelim dense de  yine  gelmeyecekti…. Yusuf bütün bunları bilmiş olmanın ağırlığıyla otobüsteki yolculuğuna devam ediyordu.Acaba ölmemişse bu adamla kim bilir yine hangi tartışmaları yaşayacaktı…?

     Otobüs deprem bölgesine girmeye başlamıştı.Bunu binalardaki çatlaklardan anlıyordu.Merkeze doğru ilerledikçe çatlaklar yarıklara dönüşüyor,yıkımların boyutu giderek artıyor,kesif bir ölü insan kokusu etrafa yayılıyordu.Hayatında ilk defa bu kadar korkunç manzarayla karşılaşıyordu.İnsanlar yıkılan binaların molozları arasında çaresiz bir şekilde kendilerinin bir an önce kurtarılmasını bekliyorlardı.Bu ölüler ve diriler için  yegane gayeydi.Yaralılar iniltileriyle hastanelere,ölülerse suskunluklarındaki sesle bir an önce mezarlarına gitmek ister gibiydiler. Yusuf;annesinin ve babasının hüngür hüngür ağladığı ölümlerine neredeyse şimdi  seviniyor gibiydi!Burada bir şeyi daha öğrenmişti.Bir insanın öldükten sonra inançları doğrultusunda naaşı yıkanarak,namazı kılınarak, dostlarının omuzlarında taşınarak ve helallik alındıktan sonra defnedilmesi ne büyük  bir nimetti!

         Annesinin ve babasının böyle bir ölümle öldükleri için yaratıcıya şükretti.Yetim ve öksüzlüğüne ilk kez sevindi….Kendisinin de tıpkı onlar gibi bir ölümle ölmesini Mevla’dan niyaz etti.Artık depremin oldukça etkili olduğu kardeşinin de yaşadığı ildeydi. Buradaki irtibat bürosuna telaşlı adımlarla hiçbir şey düşünmeden ve hissetmeden girdi.Artık kanı donmuş, aklı işlevini yitirmiş durumdaydı.Kalbinin küt küt atışlarını da duymasa kendisinin robot olduğuna inanacaktı.Bu bürodan Kardeşinin,sahildeki bir parkta Kızılay’ın vermiş olduğu çadırların birinde kaldıklarını öğrendi.Koşar adımlarla çadırların bulunduğu alana doğru yol aldı.Vardığında kardeşinin ailesiyle felaketten sağ salim kurtulduğunu gördü.İçindeki duygular yine savrulmuştu ve iradesi küçüklüğünde bin bir zorlukla yakaladıktan sonra elinden kaçırdığı kuşlar gibiydi...Bu duygulara kardeşinin evlendiği ilk günden aşinaydı.Kardeşi ve yeğenleriyle içtenlikle kucaklaşmasına karşılık,eniştesiyle ki içtenlikten ıraktı.Sadece sıradan bir merhabalaşmaydı o kadar.Kısa süreli oturmadan sonra çadırlara yardım malzemesi gelmiş nidasıyla çadır kent hareketlendi. İnsanlar yardım malzemesinin dağıtıldığı kamyonlara doğru yola koyuldular.Kimi koşuyor,kimi yürüyordu.Aslında yoldaki yürüme tarzları onların insanlık derecelerinin de bir nevi göstergesiydi.Koşar adımlarla gidenler yağmacı ,yürüyerek gidenler sadece ihtiyaçlıydılar ve  zaten onlar için bu yoldan başka çıkar bir yol da kalmamıştı.

           Yusuf yanılmamıştı, eniştesi de koşanların en önde gideniydi.Adımlarından hala değişmediği hatta menfi yönde ilerlediği aşikardı!Oysa son görüşmelerinin üzerinden sekiz yıl geçmişti.İhtimal vermemekle beraber bazen kendi kendisine yaşı ilerlemiş, belki kemale ermiştir diye düşündüğü de olmuştu.. Ama can çıksa da huy çıkmıyordu.Bunu şimdi bir kez daha yaşayarak tecrübe ediyordu.Külliyetli servetine rağmen eli sıkılıktan  sanki  ihtiyaçlıların en ihtiyaçlısıydı.Bu uğurda her türlü arsızlıktan ve kavgalardan çekinmiyordu….İlk partiden elindeki paketlerle sevinçle döndü. Telaşla çocukları ve eşini apar topar topladı.Onları apar topar yeni yardım kuyruklarına sokmak üzere yanına alıp götürdü.Her gidişin dönüşünde hırsı daha da artıyor,sarsıntılardan hiç  etkilenmemiş olan evini  yağmaladığı malzemelerle tıka basa dolduruyordu.Çocukları bunu oyun sanıyor,hanımı ise utana sıkıla bir tatsızlık çıkmaması için zoraki katılıyor,kardeşine lisani hal ile özürlerini bildiriyordu.Huyunu bilmese neredeyse kaynına da gel diyecekti. Ama  onu tanıdığından ve malzeme kalmayacağı korkusundan bu fikrinden caydı.Onlar gidince canı sıkılan Yusuf  komşu çadırlardan birinde iki yaşlı çiftin haricinde kimsenin çadırlarda kalmadığını fark etti.Kendi kendisine demek ki bunlar yaşlı ve yardım malzemesi alacak kimseleri yok diye içinden geçirdi.Aman olmazsa olmasın, ben de onların bir evladı sayılırım dedi,yola koyuldu.Bisküvi ve süt dağıtımı yapılan bir yardım kamyonundan verilen torbaları aldı ve yola koyuldu.Aldıklarının yaşlıların hoşnut olacağı türden nevaleler olduğu fikrindeydi..Kendisi için almadığından çekinmeden epeyce bir malzeme almıştı.Hem ihtiyarcağızlar için kendisinden başka kim gidip kuyruklarda vakit geçirirdi ki?Güç bela taşıdığı erzakları yaşlı çiftin çadırının önüne bıraktı.Ailenin erkeği olan Mehmet  amca :Evlat sizinkiler henüz dönmedi.Meraklanma istersen elindekileri bırak git.Onlar gelene kadar ben erzaklarına göz kulak olurum diyince, Yusuf :Yok amca, bunları ben sizin için aldım.Bakın hem sizin yiyebileceğiniz türden gıdalar bunlar.Niye zahmet ettin yavrucum sorusuna?Herkes gidince bir şeyler almaya, siz burada kalınca içerledim.Ben de sizler için alayım dedi.

          Bunun üzerine Mehmet amca:Evlat kusura  bakma….Ne bileyim …..Seni de onun gibi sandım.Bundan dolayı da senin bizlere onları alabileceğine ihtimal vermedim. Kusura bakma. Olur mu?Yusuf sahi sen nerelisin? Allah aşkına...Yusuf’tan Erzurumluyum lafını duyunca gözleri ışıldadı.Titrek bir ses tonuyla; o zaman sen Erzurumlu kızımın kardeşi olmalısın dedi.Kanaati Yusuf tarafından doğrulanınca, sevinciyle beraber ağlaması da arttı.Evladım, evladım….! Erzurum’un neresindensin?Yağmurcuk Köyünden. Babasının adını da öğrenince tatlı bir tebessüm ettikten sonra Yusuf’a ;evladım beni iyi dinle… :Ben Erzurum’un Kümbet Köyündenim.Köyümden on yaşımda ayrıldım.Bursa’ya geldim.Yıllarca çalıştım,didindim.Çalışmalarımın semeresini aldım.Fabrikaları olan bir zengin oldum.Tatil için hanımımla buraya gelmiştim. Gel gör  ki Allah’tan başımıza bu felaket geldi.Şimdi de bu çadırda oturmuş yardım bekler duruma düştük..Buna da çok şükür.İnsan ne oldum dememeli ne olacağım demeli. Şu an ben yetmiş beş yaşında bir adamım.Babanın zamanında çok ekmeğini yedim,suyunu içtim. Nefsim zengin olduktan sonra zekat dağıtanda bazen cimrilik edecek gibi olsa babanın cömertliğini aklıma getirip ziyadesiyle dağıtmaya özen gösteriyorum.Yusuf aradan geçen altmış beş yıllık zamanı düşündü. Dehşete düştü….Zira hayatında ikinci kez yüreği orta yerinden faylarla parçalanıyor, inanmadığı bir olayı daha iliklerine kadar yaşayarak  öğreniyordu. Zira kardeşlerinden Behzat ona askerlik için gittiği Muş’ta eşkıyaların yolunu kestiğini ,Erzurumlu olduğunu ve babasının adını öğrenince çok ekmeğini yedik suyunu içtik diyerek eşkıyaların özür dileyip kendisine koyun keserek ikram ettiklerini anlatmıştı.O da bu kadarına da pes doğrusu diyerek bu olayı  bir türlü kabullenmemişti.Abisinin olayı abarttığı kanaatindeydi .Ahmet Bey evladım, işin her ne olursa olsun. Bizim hiç çocuğumuz olmadı.Gel benim evladım ol.İşin başına geç ,ben ölünce de servetim senin olur.Sahi geçer misin?Bunu yaparsan beni çok sevindirirsin dedi.Bu defa da  Yusuf tebessüm ederek ,Ahmet amca: Bu benim ilkelerime aykırı:Ben öğretmenim,okulda öğrencilerime hep çocuklar alt yapısı olmayan her şey gecekondudur.Bu bir makam olur,diploma olur, zenginlik olur hiç fark etmez, alt yapısı olmadığı için bir gün gelir kolaylıkla elden çıkar derdim.Şimdi ben kendi ilkelerimi nasıl çiğnerim?Oluşmasında emeğimin olmadığı bir zenginlikten şimdi  nasıl faydalanmayı kabul edebilirim diye sordu?

               Mehmet Bey bu cevaba evlatlığını kabul ettiğini bildirecek cevaptan daha çok memnun oldu.Yerinden kalktı.Yusuf’u alnından öptü.Eşini yanına alarak geceyi geçirmek üzere arabasına yöneldi.Tüm  itirazlarına aldırmadan Yusuf’u misafirimsin diyerek çadırında yatırdı..Kendisi ve  hanımı sabaha kadar arabanın arka koltuğundaki daracık yerde sabahladı.Böylece biraz da olsa geçmişten kalma minnet borcunu ödemiş olmakla beraber kolaya konmayan erdemli bu genci de ödüllendirdiğini  düşünüyordu…Çünkü iyilikler bengi suydu.Ne kadar zaman geçse de eskimiyor, hep yeni kalıyordu.Ölümlü insan iyilikleriyle abı hayat içiyor, ölümsüz oluyordu.

REŞAT COŞKUN

PALTO

        Erzurum kılıçtan keskin kışlarıyla meşhur bir şehirdir.Bu nedenle şehir halkının neredeyse bütün ömrü bu soğuklara hazırlıklarla geçer.Bu şehirde bir bakıma, insanlar kışı daha çok severler. Biraz zoraki de olsa…Önlerinde bekleyecekleri yaz olduğu için.Yazın böyle bir beklentileri de olmadığından, bu mevsimi kış hazırlıklarıyla geçirirler.Aslında gelen yaz değildir, kışa hazırlanma ve kışı karşılama meşakkatidir..

          1986’nın sonbaharıydı;aylardan ekimdi.Muhsin bir taraftan okula gidiyor, bir yandan da bütün şehir ahalisinin yaptığı gibi kışı karşılamak için karınca kararınca son hazırlıklarını yapıyordu.Başka yerlerde ateşle oyun olmaz sözünün buradaki söylenişi soğukla oyun olmazdı.Hem de ne kış: Evliya Çelebi’nin deyimiyle kedilerin damdan dama atlarken donduğu, bahar gelince ancak buzlarının çözülebildiği kış…Bunun için Muhsin yıllardır almayı hayal etmesine rağmen bir türlü alamadığı bir paltonun acil ihtiyacı içindeydi..Yemesinden içmesinden kısmış, bir palto alabilmenin derdine düşmüştü..Çarşıda yaş sebze ve meyve satışı yaptığı tezgahının başında alış veriş için gelecek müşterileri her zamankinden  daha çok bekliyordu. Zira her müşteri onun için palto hayaline bir adım daha yaklaşmak demekti.

         Aslında zengin bir ailenin son çocuğu olarak hayata gözlerini açmıştı.Ama kader ona küçük yaşta yetim kalmayı reva görmüştü.Bölünen mallar ve gelmeyen alacaklar onu hem çalışıp hem de okumaya mecbur etmişti.Bu durum bir yandan da onun için faydalı olmuştu.Mirasyedi,  şımarık zengin çocuğu kardeşlerinin aksine bu durum onun çalışan, üreten,kazanan ve kazandığını, babası gibi mağdur insanlarla paylaşan birisi olmasına vesile olmuştu.İki tarafı da kesen bir kılıç gibiydi.Hem dünyalık kazanmayı hem de kazandıklarının bir kısmıyla ahiret için insanların gönlünü kazanmayı biliyordu.

         Her gün yaya gidip geldiği üniversiteden üşümemek için üst üste giydiği kazaklardan artık gına gelmişti.Bu  onu yaşına göre biraz kilolu da gösteriyordu.Böylece palto aldığı gün bir taşla iki kuş vurmuş olacaktı..O böylece hem üşümekten, hem de şişman görünmekten kurtulacaktı..Her sabah işe ve okula artık daha bir şevkle gidip ve geliyordu.Biriktirdiği para tomarını cebinden çıkarıyor defalarca sayıyor, tekrar cebine koyuyordu.Bu onun en büyük zevklerinden biri olmuştu.Tabi ki bir de okul ve geçim için vermiş olduğu uğraşlardan arta kalan zamanlarında rahmetli giyim adını verdiği eskici dükkanlarındaki az kullanılmış paltolara bakarak en yenisi ve en güzelini bulmak için verdiği diğer uğraş..

           Aslına bakılırsa bu tür satış yapan dükkanların birisinde merinos yününden istediği gibi bir tane palto bulmuş ve beğenmişti.Fakat parasını sorduğunda boyunu aşan fiyat karşısında boynunu bükmekten başka elinden bir şey gelmemişti.Ama bu onu hiçbir zaman yılgınlığa  düşürmemişti;hatta paltoyu alma arzusunu bilemişti,hırsını arttırmıştı.O hayatını iki temel üzerine kurmuştu.Bir işe girmeden önce; enine boyuna iyice düşünmek.Bu aşama tamamlandıktan sonra da yüreğiyle meselenin üzerine gitmek.Bu yöntemi Sultan Fatih’ten kendisine kalan bir miras gibi görüyordu.Örnek aldığı insan  İstanbul’u almak için on iki yaşından itibaren planlar yapmış,yirmi bir yaşına gelince de işe girişmişti.Bir ara fetih aksiliklerle yatacak gibi olduğunda atını denize doğru sürerek:Ya  İstanbul beni alır. Ya  ben İstanbul’u ! Diyerek yüreğini ortaya koymuş ne kadar kararlı olduğunu göstermişti..Bunun için hayatında önemli kararlara hep Fatih metoduyla yön veriyordu Meseleleri aklıyla  düşünüyor ,yüreğiyle üzerine gidiyordu.Akıl üzerine inşa edilmiş bir duygusallıktı bu…Böyle yaptığından dolayı da hiç kaybettiği olmamıştı..Babasının ölümünden kısa bir süre sonra tek dayanağı olan annesinin ölüm acısını bile bu yöntemle üzerinden atmıştı.

              Zaman akıp gidiyor, soğuklar şiddetini artırırken geçen günlerle beraber kazandığı paralardan palto için bir köşeye attığı miktarda  kabarıyordu.Nihayet günler sonra beklediği büyük gün gelmişti.

     Uzun uğraşlar ve öz verili çalışmalar sonucunda istediği gibi bir paltonun sahibi olmuştu.Kendisini soğuktan koruyacak.Üşümemek için üst üste elbise giymekten de kurtulacaktı.Hele yaşına göre şişman görünmekten kurtulmuş olmak vardı ki bu bile tek başına bir neden olarak kendisini mutlu etmeye yetiyor da artıyordu.Paltosunu aldığı günün sabahı erkenden kalktı, her zaman olduğu gibi caminin yolunu tuttu.Üşümek gibi bir derdi olmadığından daha fazla ecir alacağı düşüncesiyle bu kez uzakta ki bir camide namazını eda etmeye karar verdi.Aslında her sabah böyle yapmak istiyordu. Lakin Erzurum’un soğuğu elini kolunu bağlıyor, bu düşüncesini gerçekleştirmekten alıkoyuyordu.Hele seher vaktindeki soğuklar…..Düşman başına…

       Sabah namazını Murat Paşa Camisi’nde kıldıktan sonra, kendime bir kıyak yapayım diyerek karnını doyurmak için şehrin en eski lokantalarından olan Güven lokantasının yolunu tuttu.Buranın paçası meşhurdu.Zaten şehirde bu saatte açılmış olan lokantada pek yoktu.Olsa da bunların sayısı bir elin parmaklarını geçmezdi.

         Lokantanın kapısından sevinçle içeri girdi.Müşterileri ve çalışanları selamladıktan sonra siparişini verip boş bir masaya kuruldu.Sabah olduğu için genelde lokantada parmakla sayılacak kadar müşteri vardı.Her kapının açılışında da gayri ihtiyari burada bulunan herkes kapının olduğu tarafa gözlerini çeviriyor, gelenin kim olduğunu öğrenmeye çalışıyordu.Çünkü bu çarşıda herkes az çok birbirini tanırdı.Bir iki derken, gelenlerin sayısı artmaya kapının açılışı sıklaşmaya başlamıştı ki bu kez ellerini ovuştura ovuştura çarşının bilinen delilerinden olan Ahmet içeriye giriyordu..Gürül gürül yanan sobanın yanına gidip,ellerini ayaklarını ısıttı.Daha sonra boş bir masanın kenarına ilişti.Vehbi Usta her müşterisine sorduğu gibi ona da arzusunu sordu..Boynunu büken  Ahmet bu haliyle sen bilirsin manasında: Açlığını giderecek çorbayı veya paçayı seçme tercihini ona bıraktı.O da neşeli bir tavırla getirdiği çorba kasesini yemesi için Ahmet’in önüne koydu.Zaten yıllardan beri Ahmet’in ve bir çok delinin doyurulması işini kuruş talep etmeksizin üzerine almıştı…Masanın kenarında oturan Ahmet hala ısınmamış olacak ki  çorbasına kaşık uzatmadan tekrar sobanın başına geçti..Muhsin’in ağzına götürmek üzere olduğu kaşık birden elinde  kaldı.Ağzında lokmalar büyüdü ..İçinden bir şeyler koptu.Her neyi denediyse bir türlü içindeki iyilik meleğini başından def edemedi…Yeni aldığı paltosuna baktı..Ahmet’e baktı..Daha okula bile bununla gitmedim.Ben de ne zorluklarla aldım.Hem benim yokken kimse getirip vermez.En azından onun durumunu bilindiğinden, getirenler olabilir. Benim öyle bir sansım da yok, dedi…Gözlerini o noktadan uzaklaştırdı.Verdiği cevap aslında kendisini de tatmin etmemişti..Ama bu mazeret işini bir nebze olsun kolaylaştırdığı için paçasını kaşıklamaya devam etti.Lokantanın dışına çevirdiği gözleriyle dışarıdaki insanları izliyordu.Dışarıda soğuktan telaşlı adımlarla yürüyen insanlarda istisnasız tek endişe bir an önce sıcak bir mekana kendimi atıp kurtulsamdı.Bu yürümelerindeki aceleden ve tavırlarından belliydi.Bu durum onu uzaklaşmak istediği ortamdan uzaklaştıracağına daha da içerisine çekiyordu..Çünkü dışarıda değil içerde üşüyen biri vardı.. Artık ağzının tadı kaçmıştı bir kere..Nerden de geldim dedi, kendi kendine buraya.Keşke bu gün gelmeseydim… Yemek mi onu ,o mu yemeği yiyordu belli değildi..

        Lokantanın kapısı tekrar açıldı.Bu defa gelen çarşını manavı olan Necip Amcaydı .Yerine oturmadan yüksek sesle elindeki poşetten bir palto çıkardı.Ahmet’im nerede benim..Bakın ona neler de aldım,üşümesin diye, palto getirdim .Ahmet’i masasından kaldırıp paltoyu giydirdikten sonra kendisi de bir masaya oturdu.Aslında paltoyu Ahmet’e değil Muhsin’e getirmiş gibi olmuştu.Muhsin’in yüzündeki somurtkanlık kaybolmuş adeta kış ortasında baharı yaşayan bir memleket olmuştu..Yüzünde güller açtı..İkram edilen çayını tadını çıkara çıkara yudumladı..Tabiki bu neşesi de fazla sürmedi..Bu kez vicdanı zaptiye oldu yolunu kesti..Paltoyu kurtardığından çok bu kez veremediğine üzüldü.Bir paltoyu bile veremeyecek cimrilikle kendini suçladı.Demek ki Allah’ın sevgili kulu değilim ki bu iyilik bana değil Necip Amcaya nasip oldu,dedi...Sabahı, bu yaşananlardan dolayı berbat olmuştu.Oysa güne sevinçle başlamasına sebep olan palto gün sonunda gününü kabusa dönüştürmüştü…İsterken her şeyin hayırlısını istemek bu olmalıydı..

       Okula gitti,okuldan eve döndü.Durumunda en ufak bir değişiklik olmadı..Hep aynı söz dudaklarından dökülüyordu.Pis cimri..pis cimri..İçinde bir bölünme yaşıyordu.İçi İslam’ın ilk yıllarının Mekke’sinden de karışıktı..Oradaki karşılıklı bir hak batıl savaşıydı.Kardeş kardeşe kutsal bir kavgaydı.Buradaki  ise kendi içinde kendisiyle tutuştuğu bir savaştı..Kendisi de içindeki iyinin kazanmasından yanaydı. Zira yiğit bin yaşar, fırsat bir düşerdi..Fırsat da elinden kaçmıştı,yiğitlikte…

        Daha fazla bu duyguları yaşamamak için erkenden yatmaya karar verdi.Hem böyle yaparak günün yorgunluğunun yanı sıra yaşadığı ruhi  sıkıntıyı da  belki atlatmış olurdu.Sabah ezanlarına kapının tokmağının sesi karışıyordu.Ezanla beni çağıran belli,kapının tokmağıyla çağıran kim ola ki dedi?.Hemen yorganını üzerinden attı kapıya doğru yola koyuldu.Kim o, sesine” Benim ben…Hacımın oğlu..Yunus..” Muhsin kapıyı açtı.Bu köylerinin delisi olan Yunus’tu. Köyden çıkalı yıllar olmuştu.Yunus’u köyden  açılan sohbetlerde isminin geçmesinden biliyordu.Hayırdır Yunus.Derdin nedir ? Dedi. Hacımın oğlu biliyorsun havalar soğudu. Baban öldü sen varsın.Üşüyorum.Paltom yok Bana bir tane palto lazım…Muhsin tebessüm etti.Dün kaçırmış olduğu iyilik fırsatının bu gün kendisine tanındığına  sevindi,paltoyu getirerek sevinçle Yunus’a uzattı..Kapıyı kapatırken bu dünden nasipten çıkmış bir gün öyle boş yere bende kaldı diyordu..Sevinçle yeni güne başlıyordu…

Reşat COŞKUN - Erzurum

USTA İLE KALFA

İsmail Usta, dükkanının önünde oturmuş, sabah keyfi yapıyordu. Bir yandan da kahveci çırağının getirdiği çayı yudumluyordu. Birden neşesi kaçtı. Derin bir ah çekti… Neden benim de bir evladım olmadı ki diyerek kendi kendine dertlendi… Sonra bu haline tövbe etti. Dünya bir imtihan dünyasıydı. Herkes bir şekilde imtihan olunmaktaydı. Çıraklarının temizliğini ve bakımını yaptıkları torna tezgahının başına geçti… Gelen işleri bir an önce yetiştirmek için işe koyuldu. Hem böylece boş kalan insanın süfli düşüncelerinden de kurtulmuş oluyordu. Onun meslek hayatında zamanında teslim etmediği bir iş olmamıştı. Ayrıca yaptığı işteki titizliği giderdiği arızanın bir daha patlak vermesine yol açıyordu. Şimdiye kadar yapıp gönderdiği bir işin geri geldiği görülmemişti. Bunlardan dolayı tanınan ve tercih edilen bir ustaydı. Hal böyle olunca da dükkanı müşterilerle dolup taşıyordu. Sabahın erken saatleri hariç başını kaşıyacak zamanı yoktu. Hatta geceleri bile sıcacık yatağından kaldırılıp, tatlı uykusundan uyandırılıp işe götürüldüğü oluyordu.

Darda ve yolda kalmışa yardım etmeli deyip bu tür işlere de üşenmeden gidiyordu.

Tornanın sesine çıraklardan birisinin sesi karıştı. Usta, Usta! Dışarıda bir adam sizi görmek istiyor. İsmail Usta makineyi kapattı. Ellerini önlüğüyle sildi. Gelen çocukluk arkadaşıydı. Yanında getirdi sevimli ve güzel giyimli çocuk da arkadaşının oğlu olmalıydı. Çıraklardan birisi kahveye gönderildi. Gelen kahveler içildi. Geçmişteki güzel günler bir bir yad edildi.

Arkadaşı:

- İsmail Usta biliyor musun seni çok özlemiştim? Gelmem iyi oldu. Ancak sebebi ziyaretime gelince; benim  oğlanı size çıkar vermek niyetindeyim. Tabi ki sen de münasip görüp, kabul etme lütfünde bulunursan?

İsmail Usta:

- Elbete, lütufta bulunmak ne demek, başım gözüm üstüne. Senin evladın, benim de evladım  sayılır. Hem Mevla bize evlat nasip etmedi.

Bunu evlat yerine koyar, yetiştiririm. Hiç değilse benim de emeklilik günlerimde evden çıkınca uğrayacağım bir yerim de olur böylece…

Yeni gelen çocuk işi öğrenmede emsallerine göre daha maharetliydi. Hele akşam iş çıkışlarında boşalmış yağ tenekelerinde üşenmeden su ısıtıp banyo yapması, üstüne başına titizlik göstermesi ustasını ziyadesiyle mutlu ediyordu. Bu çırağı görenler yaptığı işe dair bir tahminde bulunsalar, hiç birinin tahmini tutmazdı. Herkes ona giyimine, kuşamına ve tırandazlığına bakarak ünlü bir fabrikatörün oğlu veya en yakın tahminle ünlü markalar satan bir mağazanın tezgahtarı derdi.Ustası, Ömer’i yere göğe sığdıramıyor, Ömer diyor da başka bir şey demiyordu.

Onun adını anmak kendisini sonsuz sevince gark ediyordu. İş hayatında elinden bunca çırak gelmiş geçmişti. Böylesi binde bir olurdu. O bir kendisine nasip olmuştu. Bu lütfundan dolayı Allah’a şükrediyordu. Ömer’i tezgahının başında tutuyor. Bütün işleri onun yanında yapıyor, mesleğin bütün inceliklerini ona öğretiyor, Onun aranan, iyi bir usta olması  içi her türlü fedakarlığı yapıyordu… Hem kendi adı da böylece devam etmiş olacaktı. O bir ustaydı. Eseri de yetiştirdiği kalfalar ve ustalardı. Düzelmeyecek eğrilik için çekici eline almazdı. Zaten bu alemde kişinin geçmişteki ustası gelecekteki işlerinin miktarının belirleyicisiydi. Bunun için iyi bir ustanın yanına çırak girmek her çocuğa nasip olacak mutluluk ve baht açıklığı değildi.

Günler günleri, haftalar haftaları kovaladı ve on yıl böyle geçti Ömer ustasının yanında kaldı. Onun için çalıştı. Namı aldı da yürüdü… İnsanlar artık hiç kimsenin İsmail Ustanın kalfası Ömer kadar iyi bir tornacı olmadığını söylüyorlardı.

Şehrin bozulan bütün makinelerinin parçaları yapılmak üzere Ömer’in çalıştığı dükkana geliyordu. İsmail Usta git gide zengin olmuştu. Bunda kalfasının da payı olduğundan onu ihmal etmemiş, sigortasını zamanında yatırmış ayrıca ustası maaşı verir olmuştu.

Sanki usta, kalfa değil; baba ile oğul gibiydiler. Ne o kalfasına kem bir söz, ne de Ömer ustasına bed bir söz etmeden yılları devirmiştiler. Geçen onca yıl zarfında birbirlerinden en ufak bir incinmişlikleri olmamıştı.

On iki yılın sonunda Ömer’in askerlik görevi gelip çattı. Bu yaman bir ayrılık oldu. Koskoca yirmi dört ay, öyle gelir geçer, yenilir yutulur cinsten bir zaman değildi bu… Koskoca iki yıl. Hem de  ne yıl!

İsmail Usta, günlerini evladı saydığı Ömer’i beklemekle geçiriyordu. Hasretin acısı iliklerine kadar işlemesine rağmen; sayılı günler gelir geçer. Hem dağ dağa kavuşmaz ama insan insana kavuşur diyordu. Kendi kendisini avutuyordu. Aslında kazın ayağı hiç de öyle değildi. Gerçekte adeta Yusuf’unu kaybeden Yakup olmuştu. Tek fark da Yakup’un Yusuf Yusuf figanını, O’nun Ömer Ömer iniltileri almıştı.

Ömer de başlangıçta geride bıraktığı her şey gibi ustasını da özlüyordu. Lakin gün geçtikçe en çok özledikleri arasından ustasının varlığı silinip kayboluyordu. Ustasının her ay bir kez olsun aksatmadan gönderdiği harçlıklar ve mektuplar da bu unutulmayı engellemeye yetmiyordu. Zaman ilerledikçe artık ustasının mektuplarını okumaz olmuştu. Mektubu açıyor sadece kağıtlar arasına sıkıştırılmış parayı alıyor, cevap yazma zahmetinde bile bulunmuyordu. Oysa, askerde insanın askerlikte günleri mektup beklemekle geçerken, insanın düşmanından bile gelecek mektuba sevinecekken…

O ustasının mektuplarının kendisi için yük görüyor, aklınca iyice ihtiyarlayan ustasının askerlik dönüşünde kendisini başkasına kaptırmamak için bütün bu iyilikleri yaptığına yoruyordu.

Kendi kendine;

- Buldu, benim gibi birini aklı sıra askerden sonra da yanında çarığı boğazına çalıştırmak istiyor. Yok öyle!.. Artık maymunun gözü açıldı. Ustam kaz gelecek yerden tavuğu esirgemiyor. Kendi dükkanımı açar keyfime bakarım. Allah kardeşleri bile bir anadan babadan yaratmasına rağmen rızklarını ayrı ayrı yaratmadı mı? Ben ne diye bu adamla devam edeyim ki? Kazandığım benim olur. Üzerimde hakkı yok değil. Ama ben de bunca yıl ona çalıştım, kazandırdım. Hemen bayramlarda gider elini öperim, olur biter. Fazla kaldırıp yendirmenin bir anlamı yok…

Bunları diyordu ama askerlik dönüşünde adet olduğu üzere kendi dükkanını açmak için gidip ustasının elini öpüp icazet alma geleneğini nasıl çiğneyecekti? Ustası dünyada dükkan açmasına müsaade etmezdi.

Gidip izin almasa  bu çarşıda duyulup, yayıldığında yüz yıllarının geleneğini çiğnemiş olmanın kınanmışlığı ve utancını üzerinde taşımak zorunda kalacaktı. Askerliğinin son günleri yaklaştıkça bu korku dolu duygular büsbütün kalbini istila etti. Daha fazla kendisiyle cedelleşmemek için kestirip attı. Gelenekmiş! Askerden dönüşte uğramam olur  biter…

Terhis olur olmaz, değil ustası ana ve babası da müsaade etmeyeceğinden kimseye sormadan dükkan bakmaya koyuldu. İsmail Usta, dönüşünü el alemden haber aldığı kalfasının kendisine uğramamasına içerledi de içerledi.. Senden dükkan açmak için izin aldı mı diyenlere? Aldı, Sağ olsun aldı, dedi. Bu kan kusup da kızılcık şerbeti içtim demekten farksız bir cevaptı. Çok geçmedi, beden sağlığı bozuldu. Artık dükkanını yarı sağ, yarı hasta halinde açıyordu. Bu da dükkanın bazen saatlerce kapalı kalmasına neden oluyordu. Bu durum dükkanının hemen karşısında dükkan açan kalfasına yarıyordu. Zaten Ömer’in kalfalarını bir bir kapmasına bir anlam veremese de kızmıyordu. Demek ki hakkımızdan hayırlısı buymuş deyip, geçiştiriyordu.

Günlerden bir gün şehirde yapılmakta olan barajın inşaatında çalışan makinelerinden biri arızası giderilmek üzere Ömer Usta’nın dükkanına getirildi. Bu araçtan şehirde fazla olmadığından bu aracın tamiri ve bakımıyla ilgili takım ve edevatı almamıştı. Düşündü taşında. Gidip alsa harcı borcunu  ödemezdi. Tuttuğu balık ürküttüğü kurbağaya değmezdi. Bu işten alacağı para vereceğinin çeyreği bile değildi. Ustam ihtiyatlı usta. Onda bütün araçların tamir ve bakımının yapılabileceği takım var. Çırağı gönderir istetirim dedi, çırağını yanına çağırdı. Gerekli olan takım ve edevatı yazdığı notu avucuna tutuşturdu. Çırağın; - Ama Usta! Demesine;

- Sana ne diyorsam onu yap. İsteyenin bir yüzü, vermeyenin iki yüzü kara dedi…  Çırağı, ister istemez İsmail Usta’nın dükkanının yolunu tuttu. Sonucu sabırsızlıkla merak Ömer saklandığı kapının ardından çırağının dönmesini bekliyordu. Çırak kısa sürede eli boş döndü. Usta vermedi. Dedi ki; ustana söyle ustasından izin almadan hem de onun karşısında dükkan açmasını biliyor. Az yesin, kısa giysin kendisine takım tezgah kursun. Ateş sana kim üfledi! Ömer’in beti benzi attı. İçinde ustasına dair kalan iyi niyet kırıntıları da tümden yok oldu.

Zaten ben biliyordum: Yanılmadım, yanında çalıştığım zamanki bana iyi davranmasının sebebini; beni dükkanına kalfa kendisine köle yapmak. Ben de o göz var mı? Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarırmış! Ama ben aslanım aslan! Hemen malzemecinin yolunu tutu. Gerekli gereksiz ne kadar işiyle alakalı malzeme varsa hepsini harç borç demeden satın aldı. Artık bütün zamanını gece gündüz demeden dükkanında geçiriyordu. Hayatı dükkanı olmuş, tek uğraşı ise işi…

Aradan birkaç hafta geçmişti ki öğle vakti olmasına rağmen ustasının dükkanını açmadığını gördü. Akşama kadar da dükkan açılmadı. Meraklandı… Günler günleri, haftalar haftaları kovaladı. İki ay böyle geçti. Merakını diğer dükkan sahipleri giderdi. İsmail Usta hasta yatağında yatıyordu… İçinden bir ara gitmeyi düşündüyse de ustasının kendisi için çırağına söylediklerini aklına getirdi, vazgeçti… İşine koyuldu…

Ustasına yaptıklarından dolayı oğluna küsmüş olan Ömer Usta’nın babası hiç yapmadığı işi yapıp ilk kez oğlunun açtığı dükkana uğramıştı. Hem de sabahın köründe. Askerlik dönüşünde dükkan açmasına müsaade etmediği gibi hayırlı olsuna da gelmemişti. Babasını kapıda karşıladı. Onun istemiyorum. Bugün çay içilecek gün değildir. İtirazlarına aldırmadan çırağını kahveden çay getirmesi için gönderdi. Şunun şurasında ilk defa dükkanıma uğruyorsun, baba dedi. Babası;

- Evladım: Bugün de gelmezdim lakin sabah namazından sonar İsmail Usta’yı ziyaret için evine gittim. Çok hasta. Gitti gidecek… Benden seni yanına göndermemi istedi. Onun için kalktım geldim. Gitmezsen hakkımı helal etmem. Ona göre! İtiraz da istemem! Adam öldü, ölecek. Öyle bir dost, öyle bir insan zor bulunur. Ah ah! Onun hatırı değil mi beni buraya getiren? Dedi ve hızla dükkandan uzaklaştı.

Ömer fazla umursamadı. Akşam olsun giderim, dedi. Ustasıyla yüzleşmek korkusundan işi savsakladı. Akşam olunca babasının gittin mi sorusuna hayır demenin ne demek olduğunu düşündüğünde, irkildi. Çırağına aldırdığı çikolata ve kolonya ile ustasını evinin yolunu tuttu.

Açılan kapıdan içeriye girdi. Ustasının hasta yattığı odaya doğru yöneldi. Çıraklığında bu evi su yolu ettiğinden avucunun içi gibi biliyordu.

Ustasının bulunduğu odaya girdiğinde selam verdi. Selamını alan ustasının gösterdiği sandalyeye oturdu. Bir zaman sessizlik hakim oldu… Sessizliğin sesi ustanın  tekrar konuşmaya başlamasıyla bozuldu, Ömer evladım:

- Buyur usta.

- Seni, sevgili dostum, baban ellerinden tutup yanıma getirdiğinde parmak kadar çocuktun. Ellerimde büyüdün desem yalan olmaz…

- Olmaz usta.

- Sen, benim çocuktan yana nasipsiz olan dünyama bir bahar gibi geldin. İçimde umut çiçekleri açtı. Sevinç güneşi doğdu.  Şu fani dünyada bir hanım, bir de ben; iki de gölgemiz eder dört.  Kul namına, başka kimimiz kimsemiz yok. Seni, takımları istemek için çırağını göndermeni saymazsak; hiç kırdığım, üzdüğüm oldu mu?

- Hayır, olmadı usta.

- Seni evlat gibi, gibisi fazla evladım olarak gördüm.  Öyle gördüğüm için de evladım gibi yetiştirmek istedim. Sen askerden döndükten sonra dükkanı sana bırakıp, inzivaya çekilip, ibadet ve taatle meşgul olmayı düşündüm. Tabi sağlığım elverdiği ve havalarında güzel olduğu günlerde yanına uğrayıp bir çayını içmeyi düşünmedim değil. Nefsim için senden beklediğim sadece ve sadece bir bardak sıcak çaydı. Emekli maaşım hamın ile benim başımdan aşıyor.

- Evet seni isteyerek ve bilerek kasıtlı bir kez incittim. Ama ameller niyetlere göredir. Allah da biliyor ki niyetim halisti… Öyle diyerek seni daha bir şevkle dükkanına bağlamak istedim. Şayet o gün o malzemeleri  verseydim; senin için benim dükkan umut kapısı olacağından dükkanım diyemezdin. Hem sen biraz eli açık, gezip tozmayı seven birisin. Dükkanına bağlanamamandan korktuğumdan bunu yaptım.

Niyetim hayır olsa da senden davranışımdan hasıl olan kırgınlıktan dolayı ustan olarak hakkını helal etmeni istiyorum. Budur senden yegane isteğim. Benim için paranın pul.un kıymeti yok ki, takım tezgahın olsun. Bunun için vasiyetimde de belirttiğim gibi dükkanın mülkiyeti ve içindekilerle birlikte sana bırakıyorum… Hakkını helal et helal et evlat!

- Ömer hıçkırıklar içinde helal olsun usta! Helal olsun. Sen yıllarca benim gibi bir eşeği adam etmeye uğraşıp durmuşsun meğer ben ne aptalmışım ne nankörmüşüm. Küçücük hesapları nefsimin hilesini hesaba katmamışım. Cehaletimle büyütmüşüm de büyütmüşüm, dedi.

Ölümün neden kendisine değil de ustasına geldiğine kızdı durdu. Kendisi ölse hiç değilse yeryüzünden bir kötü eksilirdi. Ama şimdi bir iyi eksiliyordu. Ustasından ne yapıp edip o helallik almalıydı. Kendini toparladı ustasının elini, yüzünü öptü. Asıl onun hakkını helal etmesi gerektiğini tekrarlayıp durdu. Sonunda bu muradına nail oldu… Nedenini bilmeden evden koşar adımlarla uzaklaştı.  Belki de ustasının yanında durdukça  vicdan azabı ve utanç bir kat daha arttığından olsa gerek…

O gece yerde mi gökte miydi, belli değildi. Onun için yerle gök bir birini kucaklamış sanki o arasında kalmıştı. Çok zaman geçmeden ustasının ölüm haberi çarşıda yankılandı. Vasiyeti doğrultusunda dükkan kendisine verildi. Yaşadığı sürece hep düşünüp durdu; hangisi hakkında hayırlıydı. Ustasının kendisinin sandığı gibi çıkması mı yoksa böyle erdemli olması mı? Çünkü böyle çıkması bir ömür boyu sürecek vicdan azabına gark etmişti. Kendisinin  sandığı gibi çıkması vicdanını rahatlatacaktı.

Ustası ona Yakup olmuştu ama o ustasın Yusuf olamamıştı. Ustasını buğday ambarı olan ustalığını boşaltmış fakat hikmet ambarından hiç faydalanamamıştı…

BİR DİLENCİ DÖRT DELİ ( HİKAYE )

Nedendir bilmiyorum.Lakin onlar beni, ben de onları seviyorum.Şehrimin en

alttakileri..Yani delileri ve dilencileri.Vakit buldukça onlarla oturup

bir de onların penceresinden hayata bakıyorum. Onlarla oturup konuşuyorum.

Hem karşımda çıkara ve hesaba dayalı bir mekan ve kalp paylaşımı

olmadığından işin içine çıkar ve riya gibi içtenliği bozan duygular da

girmiyor.Tamamıyla bulunduğumuz  mekanda yürek paylaşımına dönüşüyor;

buluşmalarımız ve konuşmalarımız.

Üzerimde günün yorgunluğu,omuzlarımda bir ayın ağırlığı aheste adımlarla

Mumcu Caddesi’nden yukarıya çıkıyorum.Nevriye Eze,o günkü

nevalesini çıkarmak üzere yola koyulmuş. Hem de sigarasını tellendire

tellendire..Gözlerinde her şeye rağmen hayat yaşamaya değer der, bir

ışıltı, çehresinde hüzün kokan tebessüm  var.Bana yönelerek:Haydi

oğul,paramı ver diyor.Ceplerimi karıştırıyorum.Ayın sonu oluşu hasebiyle

kalan param olan Bir Yeni Türk lirasını, Nevriye Eze kalan paramın hepsi

bu..Al hepsi senin olsun. Diyerek ona doğru uzatıyorum.Birden yüzündeki

sevinç kayboldu.Kızgın bir şekilde:O parayı al, cebine koy oğul!Erkek adamsın.

Cebinde para olsun. Ne olur ne olmaz..Ben gider başkasından bulurum.

Senin son paranı almam dedi ve süratle uzaklaştı..Birden geriye

döndü.Bağıra bağıra;hem şimdiki kadınlar yoktan anlamaz bunu bir kenara

yaz dedi..Gözden kayboldu.Elimdeki para ağırlaştı..Kalbimde sevinç

nemalandı..Hemen karşı caddede yerlere uzanmış başka şehirden gelen

dilenciler mesleklerini tüm ince ayrıntılarıyla icra ederek adeta ayak

üstü tiyatroya dönüştürerek/oynayarak dilenirken, Şehrimde kendisine

uzatılan parayı son param dediğim için geri çeviren bir dilenci

vardı!Dilencilerin kaçı bu yüreklilikteydiler.Zenginlerin kaçı bu tok

gözlülükte.

Öğle namazını cemaatle eda etmek için telaşla abdest almaya çalışıyorum.Bu

esnada çarşının tescilli delisi de şadırvandan suyunu içmiş gidiyordu

ki;Takılayım dedim.Kalbi kırılmasın diyerek kelimeleri seçerek;Ahmet Abi,

ben burada namazı kılacağım.Sen nerede kılacaksın?.Gülerek Arif,ben

Mekke de kılacağım. Coğrafyacı olmam hasebiyle cevabının tesadüfi olup

olmadığını anlamak için, Ahmet Abi,peki Mekke ile buranın arasında kaç

dakikalık zaman farkı var dedim. Valla hemen hemen aynı demesiyle

irkildim..Evet iki şehir arasındaki zaman farkı hemen hemen aynı idi.İşte

size akıllıların deli damgasını vurduğu bir deli.Ben akıllı çocuklara

yerel saatleri ve meridyenleri anlatırken saçımı başımı anlamamalarından

yolacak durumlara düşerken.Bana yerel saatler konusunda ders veren bir deli..

Canım sıkkın adını bilmediğim ama deliliğini gözlerinden okuduğum

Erzurumlu olduğu her halinden belli olan bir deli gelip bankta yanıma

oturuyor.İçmek üzere çıkardığım sigaradan bir tanede ona uzatıyorum.Uzun

süren sesizlikten sonra konuşmayı ben başlatıyorum.

Tanımadığım için öylesine soruyorum.Dadaş akıl nedir?Başını öne eğdi.

Gözlerini parmaklarının ucuna odakladı. Öylece uzun süre kaldı.Yavaşça

başını kaldırdı ve sigarasından derin bir nefes aldı.Biliyor musun Nüsret?

akıl camdan bir kavanozdur.Hayatın sert zemininde ellerinde

taşıdığın.Ellerinden kayıp kılrıldımı bitti.Bir daha yapamazsın..Benim

gibi deli olur adın.Ben  o kavanozu kıranlardanım....İşte bu şehrin

delilerinden birisinin dilinden akılın tanımı..

Ünüyle şehrin ileri gelen delilerinden olan Deli Memo elindeki bastonla yine

kendisi gibi deli olan, bu yetmezmiş gibi birde felçli olan yeğenini

evire çevire dövüyordu.Sigarası bir tarafa kendisi bir tarafa savrulan

yeğeni avazı çıktığı kadar canının yanmasından dolayı

bağırıyordu.Yanlarına yaklaştım.Memo Amca yazık değimli çocuğu

dövüyorsun?Hem o senin yeğenin.Nasıl böyle bir şey yaparsın

dedim?Yeğenini dövme işini bıraktı..Yeğeni de fırsat bu fırsat diyerekten

ipini koparıp kaçtı..Bana dönerek şerefsiz, ramazanda oruç

yiyor.Millete saygısı yok.Allah’tan korkmaz; kuldan utanmaz. Şaşırdım kaldım.

Bir çok akıllı orucu yemek için bin bir bahaneye

sarılırken şehrin delisi oruç tutuyordu. Orucunu yiyen deli ve felçli

olan yeğenini insanların inançlarına saygılı olmadığı için

dövüyordu..Kimileri de oruç tutmadığı gibi tutanları da yobaz diye

yaftalarken.Bir deli inanca saygıyı akıllılara öğretiyordu..